APELACIONI SUD - Pregled sudske prakse Apelacionog suda u Beogradu

15.04.2011.

Gž 14271/10

REPUBLIKA SRBIJA
APELACIONI SUD U BEOGRADU
Gž 14271/10
Dana 15.04.2011. godine
B E O G R A D

U I M E N A R O D A

Apelacioni sud u Beogradu, u veću sastavljenom od sudija Spomenke Zarić, predsednika veća, Milice Aksentijević i Melanije Santovac, članova veća, u parnici tužioca AA, koga zastupa AB, advokat, protiv tuženog BB, koga zastupa BA, advokat iz Zemuna, radi utvrđenja i činidbe, odlučujući o žalbi tužioca izjavljenoj protiv presude Četvrtog opštinskog suda Beogradu P.br.4579/05 od 18.12.2007. godine, u sednici veća održanoj 15.04.2011. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, žalba tužioca i POTVRĐUJE presuda Četvrtog opštinskog suda Beogradu P.br.4579/05 od 18.12.2007. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Četvrtog opštinskog suda Beogradu P.br.4579/05 od 18.12.2007. godine, stavom prvim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se utvrdi da tužilac ima pravo korišćenja dela kat.parc.br.aa, a koji deo parcele se naslanja na jugoistočnu stranu stana tužioca aa1, dužine _ širine_ , što je tuženi dužan da prizna i trpi. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan zahtev kojim je tužilac tražio da se tuženi obaveže da ukloni ogradu od žice i metalnih stubova koja je dužine 1,20 m, visine oko 1,10 m na kat.parc.br.aa i proteže se pravcem jugo-severozapad, a sve u produžetku pregradnog zida koji razdvaja stan tužioca od susednog stana. Stavom trećim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se utvrdi da ima pravo da radi održavanja svog dograđenog dela stana aa1 na kat.parc.br.aa i to jugoistočne strane zida koristi deo kat.parc.br.aa, dužine _ m, širine _ m, ukupne površine 7 m2, koji deo parcele se prostire pravcem jugoistok-severozapad, što je tuženi dužan da prizna i trpi. Stavom četvrtim izreke, odbijen je kao neosnovan predlog tužioca za određivanje privremene mere kojim bi se tuženom naložilo da odmah omogući tužicu radi održavanja tužiočevog dograđenog dela stana u navedenoj ulici i na navedenoj parceli i to jugoistočne strane zida tog objekta, nesmetano korišćenje dela te kat.parc. dužine 6,31 m, širine 1,06 m, ukupne površine 7 m2, a koji deo parcele se proteže pravcem jugoistok-severozapad. Stavom petim izreke obavezan je tužilac da tuženom naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 34.200,00 dinara u roku od 15 dana.

Protiv navedene presude tužilac je blagovremeno izjavio žalbu zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Apelacioni sud je ispitao presudu u granicama zakonskih ovlašćenja iz člana 372 Zakona o parničnom postupku (,,Službeni glasnik RS“, br.125/2004 i 111/2009) – ZPP i našao da žalba nije osnovana.

U postupku nisu učinjene bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 1, 2, 5, 7 i 9 ZPP, na koje drugostepeni sud pazi po službenoj dužnosti. Nije učinjena ni povreda postupka iz člana 361 stav 2 tačka 12 ZPP na koju se ukazuje u žalbi, jer presuda nema nedostataka zbog kojih se ne bi mogla ispitati, a razlozi o bitnim činjenicama su jasni i neprotivrečni.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac i tuženi su vlasnici stanova površine od po _ m2 u aa2. Stanove razdvaja zajednički pregradni zid. Obe parnične stranke su bez građevinske dozvole izvršile dogradnju svojih stanova sa južne strane u dvorištu, s tim da je radove prvo izveo tuženi, koji je dogradio objekat na udaljenosti od 1m od zajedničkog pregradnog zida. Tužilac je dogradnju svog stana izvršio nakon nekoliko meseci i to u produžetku zajedničkog pregradnog zida. Pošto su izveli radove na dogradnji stanova, parnične stranke su sa prodavcem ,,PIK“ Zemun zaključile anekse ugovora o otkupu stana. Prema aneksu ugovora o otkupu svog stana tužilac je stekao i pravo korišćenja kat.parc.br.aa i to na delu te parcele na kojem se nalazi njegov otkupljeni stan u površini od 37m2, kao i na delu zemljišta koje služi redovnoj upotrebi tog stana u površini od 70 m2. Prema aneksu ugovora o otkupu stana zaključenom sa prodavcem ,,_“ Zemun tuženi je stekao pravo korišćenja dela kat.parc.br.aa1 na kojem se nalazi njegov otkupljeni stan u površini od 37 m2, kao i na delu zemljišta koji služi redovoj upotrebi stana u površini od 88 m2, prema situacionom planu (skici) koja je sastavni deo ugovora. Utvrđeno je da tužilac i tuženi faktički na terenu koriste površinu koja im je data na korišćenje prema navedenim aneksima ugovora o otkupu stanova. Sporni deo kat.parc.br.aa površine 7 m2, se nalazi u državini tuženog i predstavlja betonsku stazu koja se nalazi ispod novootvorenog prozora spavaće sobe stana tuženog. Utvrđeno je da je spoljni zid dograđenog dela stana nemalterisan i da se malterisanje može izvršiti samo sa betonske staze koja se nalazi u državini tuženog.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je prvostepeni sud je primenio materijalno pravo kada je odbio tužbeni zahtev.

Apelacioni sud je cenio navode tužioca iz žalbe, ali nalazi da se njima ne dovodi u sumnju pravilnost pobijane odluke. Tužilac u žalbi ponavlja navode koji su bili predmet ocene prvostepenog suda, ne nudeći pri tom nove dokaze kojima bi protkrepio svoje tvrdnje. Zahtev tužioca kojim je tražio da se utvrdi da ima pravo korišćenja dela navedene katastarske parcele u površini od 70 m2 je pravilno odbijen zbog nedostatka pasivne legitimacije. Prema izvodu iz zemljišnih knjiga, cela kat.parc.br.aa je upisana kao društvena svojina, na kojoj je nosilac prava korišćenja ,,_“ Zemun, pa tuženi nije legitimisan da prizna tužiocu pravo korišćenja na bilo kom delu te katastarske parcele. Zapravo, aneksima ugovora o otkupu stana koji su zaključili sa prodavcem ,,_“ Zemun, parnične stranke su kao vlasnici objekta stekli pravo korišćenja u određenoj površini građevinske parcele koja predstavlja izgrađeno ostalo građevinsko zemljište u (sada) državnoj svojini, dok taj objekat postoji, a u skladu sa odredbom člana 83 tada važećeg Zakona o planiranju i izgradnji (,,Službeni glasnik RS“,br. 47/2003). Pošto je nesporno da tužilac faktički na terenu koristi onu površinu koju mu je na korišćenje dao ,,PIK“ Zemun prilikom otkupa stana, odnosno zaključenja aneksa ugovor o otkupu stana, pa stoga tužilac i ne traži predaju tog dela parcele u državinu, a da se ograda čije uklanjanje traži nalazi u produžetku zajedničkog pregradnog zida stanova parničnih stranaka, pravilno je prvostepeni sud postupio kada je zahtev za uklanjanje ove ograde odbio kao neosnovan, kao i zahtev da se tužiocu omogući da koristi sporni deo katastarske parcele koja je u državini tuženog (koja sada predstavlja betonsku stazu površine 7 m2 i nalazi se ispod prozora stana tuženog). Uostalom, tužilac ni u žalbi ne navodi odredbe materijalnog prava koje bi potkrepile njegov tužbeni zahtev, pa neosnovano u žalbi osporava pravilnost primene materijalnog prava od stane prvostepenog suda. U situaciji kada tužilac tužbom nije tražio ustanovljenje stvarne službenosti prolaza preko parcele tuženog kao poslužnog dobra u smislu odredbe člana 53 Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, pravilno je prvostepeni sud sporni odnos rešio primenom tzv. susedskog prava. Susedsko pravo predstavlja ovlašćenje vlasnika jedne nepokretnosti da koristi susednu nepokretnost ili da od njenog vlasnika zahteva neko činjenje, ili uzdržavanje od nečega što bi inače kao vlasnik po zakonu smeo da čini. Radi se o određenim ograničenjima prava svojine u cilju stvaranja uslova za zajednički život suseda na određenom prostoru. Imalac susedskog prava ima obavezu da pri korišćenju tog prava postupka u duhu dobrosusedskih odnosa, a naročito da zadovoljavajući svoje pravo što manje uznemirava vlasnika susedne nepokretnosti (pri čemu korisnici imaju tretman vlasnika). Susedsko pravo obavezuje sopstvenika susedne nepokrenosti da u vršenju prava svojine ne vodi računa samo o svom interesu, već da svoje pravo vrši na način koji odgovora i njegovom susedu. Susedsko pravo je vezano za sve nepokretnosti bez obzira da li su one u privatnom ili društvenom vlasništvu. Radi se o svojevrsnom ograničenju svojine koju nameće i oblikuje život zavisno od situacije i mesnih običaja. Susedni odnosi su uređeni delom pozitivnim propisima, ali većim delom pravnim pravilima i pravilima običajnog prava. Vrstu susedskih prava predstavlja pravo prolaza na susedno zemljište i upotreba susednog zemljišta, ali kao što je to pravilno zaključio i prvostepeni sud, sadržina ovog susedskog prava se sastoji u ovlašćenju vlasnika jedne nepokretnosti da pređe na susedno zemljište i koristi ga za obavljanje radova koji su neophodni npr. zbog rušenja ili popravke građevinskog objekta koji se nalazi na njegovom zemljištu ili radi postavljanja, izmeštanja i popravke vodovodnih, kanalizacionih, telefonskih i drugih instalacija i uređaja. Prvostepeni sud je detaljno obrazložio zašto je tužbeni zahtev o kojem je odlučeno trećim stavom izreke pobijane presude neosnovan i zašto bi, tako kao što je postavljen, predstavljao prekomerno ograničenje prava tuženog, koje razloge u svemu prihvata i ovaj sud.

Potvrđena je i odluka o privremenoj meri s obzirom da je zasnovana na pravilnoj primeni odredbe člana 302 i 303 Zakona o izvršenom postupku, kao i odluka o troškovima parničnog postupka koja je doneta pravilnom primenom odredaba članova 149 i 150 ZPP.

Na osnovu odredbe člana 375 ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija
Spomenka Zarić, s.r.

Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Svetlana Antić